Chứng khoán

Tính đến 15/12, chỉ số VN-Index tăng 5,59% so với hồi đầu năm tuy nhiên diễn biến của thị trường không phải một đường đi lên.

Chỉ số của sàn HoSE tăng mạnh trong tháng đầu tiên của năm rồi chững lại, đi ngang cho tới cuối tháng 4. Ba tháng sau đó, VN-Index vọt hơn 20%, từ vùng 1.035 lên gần 1.250 điểm. Dù vậy, mức đỉnh ngắn hạn không giữ được lâu. Chỉ số của HoSE lần thứ hai chạm 1.250 điểm vào tháng 9 rồi điều chỉnh rồi mất mốc quan trọng 1.100.

Lý giải đà giảm của chỉ số sàn HoSE, bà Nguyễn Ngọc Linh, Giám đốc tự doanh Chứng khoán DNSE phân tích trên hai nguyên nhân. Nhịp giảm điểm của chứng khoán Việt Nam hồi cuối tháng 9 đi đồng pha với chứng khoán toàn cầu. Chỉ số chứng khoán Mỹ mất gần 5% trong tháng 9. Các chỉ số chính ở châu Âu và châu Á cũng mất từ 2-4% trong quãng thời gian này.

Ngoài ra, thời gian này, Ngân hàng Nhà nước liên tục hút tiền về qua kênh tín phiếu để kiểm soát tỷ giá cũng ảnh hưởng không nhỏ đến thanh khoản hệ thống tài chính và tâm lý nhà đầu tư.

Đồng quan điểm, ông Hồ Sỹ Hoà, Giám đốc Nghiên cứu và Tư vấn đầu tư, Công ty Chứng khoán DNSE lý giải thêm, chỉ số DXY (đo lường sức mạnh đồng USD) tăng mạnh hơn 7,2% từ giữa tháng 7 đến đầu tháng 10, dẫn đến Ngân hàng Nhà nước phải rút một lượng lớn tiền về hệ thống thông qua kênh tín phiếu. Điều này ảnh hưởng mạnh đến tâm lý của nhà đầu tư dù các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế vẫn rất tích cực.

“Do vậy, sự sụt giảm gần đây của thị trường không phản ánh đánh giá kém tích cực của nhà đầu tư đối với triển vọng phục hồi của nền kinh tế”, bà Linh đánh giá. Chuyên gia này này nói thêm, đà giảm chỉ là sự điều chỉnh ngắn hạn sau một thời gian tăng dài của chỉ số đại diện sàn HoSE.

Chứng khoán liên tục giảm điểm khiến nhiều nhà đầu tư thua lỗ, song, ở chiều ngược lại điều này cũng giúp nhiều mã ngành trở lại điểm mua hợp lý để đầu tư trung và dài hạn. Chuyên gia 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chứng khoán Ngô Quốc Khánh cũng cho rằng, ngay cả khi thị trường biến động, nhiều nhà đầu tư vẫn có thể tìm kiếm lợi nhuận.

“Nếu hiểu đúng về bản chất thị trường, nhà đầu tư có thể cơ cấu danh mục để hạn chế rủi ro và tối ưu lợi nhuận”, ông Khánh nói.

Với mong muốn trang bị kiến thức đầu tư cho người mới gia nhập thị trường chứng khoán, đồng thời, hiểu đúng đủ về ý nghĩa của chỉ số VN-Index, eBox – nền tảng chia sẻ kiến thức đa lĩnh vực tổ chức chuyên đề “Bức tranh kinh tế 2023 – 2024, kinh nghiệm vượt khó và sinh tồn trong thị trường Tài chính – Chứng khoán”.

Trong 70 phút chương trình, chuyên gia sẽ lần lượt điểm qua các cột mốc quan trọng của thị trường, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm vượt sóng chứng khoán trong hai thập kỷ đầu tư.

Ở phần cuối của chương trình, chuyên gia đưa ra các dự báo cho nền kinh tế trong năm 2024 và những nhóm ngành triển vọng có thể đầu tư theo cả hình thức ngắn, trung và dài hạn. Người xem được hướng dẫn quan sát diễn biến của thị trường tài chính – chứng khoán qua đồ thị trực quan.

Từ này đến trước ngày 18/12, 300 khán giả đăng ký mua vé chuyên đề trên eBox đầu tiên sẽ nhận ưu đãi dành cho vé Super Early Bird (Vé siêu sớm) với mức giá chỉ 299.000 đồng. Sau thời gian này, mức giá sẽ tăng lên 399.000 đồng (giai đoạn vé sớm đến 29/12) và 549.000 đồng. Toàn bộ video được lưu lại vĩnh viễn trên eBox để độc giả xem bất lại cứ lúc nào. Khách mua từ hai vé nhận thêm ưu đãi từ 15-25%.

Độc giả có thể mua vé tại đây.

Thảo Vân

Báo cáo gần đây của VNDirect cho thấy, áp lực trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn tăng trở lại trong tháng cuối năm. Đơn vị này ước tính có khoảng 20.200 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn, cao hơn đáng kể so với hai tháng trước đó.

Năm tới, áp lực trả nợ giảm trong hai tháng đầu năm, sau đó nhanh chóng dâng lên. Đến tháng 4/2024, giá trị trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn được dự báo lên đến gần 34.500 tỷ đồng.

“Áp lực trái phiếu đáo hạn vẫn ở mức cao” cũng là đánh giá của công ty tư vấn đầu tư FIDT. Phòng nghiên cứu của đơn vị này đo lường được năm 2024 có hơn 297.000 tỷ đồng trái phiếu tới hạn. Đây là mức kỷ lục trong nhiều năm qua, cao hơn 3 lần so với năm 2020. Đến năm 2025, con số này sẽ là khoảng 270.000 tỷ đồng, thấp so với năm 2024 nhưng vẫn lớn hơn đáng kể so với những năm trước đó.

Nhóm ngành bất động sản chiếm tỷ trọng cao nhất ở năm sau với hơn 123.000 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn. “Có thể nói áp lực đáo hạn vẫn đang bủa vây nhóm ngành này trong bối cảnh thị trường vẫn còn ảm đạm”, báo cáo nêu.

Trong khi đó, hoạt động mua lại trước hạn đang giảm. VNDirect thống kê trong tháng 11 chỉ có gần 5.000 tỷ đồng, giảm 72% so với tháng trước. Mức này cũng nằm trong nhóm thấp nhất hai năm qua.

Điều này có thể được lý giải khi tình hình kinh doanh và dòng tiền của nhiều doanh nghiệp đang gặp khó. Trong đó bất động sản – nhóm huy động vốn qua kênh trái phiếu nhiều nhất, vẫn chưa được “rã băng”.

Theo đơn vị xếp hạng tín dụng VIS Rating, cùng với xây dựng, các doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản nhìn chung có sức khỏe tài chính ở mức yếu, thể hiện bởi đòn bẩy tài chính cao và nguồn tiền mặt dự trữ thấp. Chỉ số nợ trên lợi nhuận trước thuế, khấu hao và lãi vay (EBITDA) của doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu tính đến quý III là 10,2 lần – cao nhất trong số các ngành.

Lường trước áp lực trả nợ trong tương lai, các doanh nghiệp chủ động có biện pháp thương lượng với trái chủ. Trong tháng 11, hoạt động đàm phán thay đổi điều khoản và điều kiện trái phiếu được VNDirect đánh giá diễn ra tích cực. Tính đến ngày 27/11, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) công bố đã có khoảng 64 đơn vị đạt được thỏa thuận khất nợ với tổng giá trị hơn 111.000 tỷ đồng.

Riêng trong nửa đầu tháng 12, VnExpress thống kê được 8 doanh nghiệp đạt được thỏa thuận thay đổi điều khoản và điều kiện của 9 lô trái phiếu. Ngoài gia hạn, các doanh nghiệp còn chọn biện pháp xin giảm lãi suất, thay đổi kỳ hạn trả lãi, giãn lộ trình thanh toán vốn gốc Tổng giá trị hơn 8.100 tỷ đồng.

Không chỉ được hỗ trợ từ trái chủ, theo VIS Rating, bản thân các doanh nghiệp cũng cải thiện được khả năng trả nợ nhờ hoạt động kinh doanh phục hồi, mang về dòng tiền và khả năng tiếp cận nguồn tài chính mới. Nhờ đó, số lượng trái phiếu mới phát sinh có tiềm ẩn rủi ro và tỷ lệ hình thành nợ xấu ở các ngân hàng sẽ chậm hơn kể từ năm sau.

Tất Đạt

Trên sàn HoSE, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng 13 phiên liên tiếp từ 29/11 đến 15/12. Tổng giá trị của đợt rút vốn lần này đạt hơn 7.860 tỷ đồng, cao hơn mức lũy kế của hai tháng 10 và 11 cộng lại. Đà bán ròng của nhóm này đã diễn ra xuyên suốt từ tháng 4 đến nay và diễn biến trong hai tuần qua được xem là đỉnh điểm. Tính từ đầu năm, nước ngoài đã hút về hơn 22.000 tỷ đồng.

Trong buổi tọa đàm mới đây, bà Trương Minh Trang – Giám đốc khối Dịch vụ thông tin tài chính Fiingroup, cho rằng khi đánh giá về hiện tượng này, cần bóc tách dữ liệu để xem khối ngoại đã bán những cổ phiếu nào và so sánh với hành vi giao dịch của họ trong quá khứ.

Theo dữ liệu từ công ty phân tích dữ liệu tài chính FiinTrade (thuộc Fiingroup), năm nay nhà đầu tư nước ngoài tập trung bán các mã EIB, MWG, VPB, VHM, STB. Phần lớn trong số này đều là những cổ phiếu chính họ đã gom hàng rất mạnh trong giai đoạn 2020-2021. Tương tự, khối ngoại cũng bán ròng FUEVFVND và FUESSVFL, vốn là hai quỹ ETF từng ghi nhận chuỗi ba năm liên tiếp nhóm này mua ròng mạnh.

Động thái trên không phải mới diễn ra lần đầu. Trong lịch sử, khối ngoại đã gom hàng trên sàn HoSE rất mạnh trong giai đoạn 2017-2018 dưới hình thức thỏa thuận. Đỉnh điểm trong năm 2018, nhóm này mua gần 43.400 tỷ đồng giúp tỷ lệ sở hữu của họ trên thị trường đạt đỉnh 20,9% tính đến cuối năm 2019. Sau đó trong năm 2021, giai đoạn VN-Index lập đỉnh, nhà đầu tư nước ngoài thiết lập kỷ lục bán ròng lên đến 57.800 tỷ đồng.

“Lượng vốn mà nhóm này hút về trong năm nay vẫn chưa quá nhiều nếu so với đỉnh trong lịch sử”, bà Trang nhận xét.

Ngoài ra, FiinTrade còn nhận thấy dòng tiền rút ròng mạnh chủ yếu đến từ các quỹ chủ động. Nhóm này đã bán ròng khoảng 27.000 tỷ đồng tính từ đầu năm đến nay, trong khi các quỹ ETF lại có xu hướng mua vào.

Ông Huỳnh Minh Tuấn – Chủ tịch Công ty Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT, nói: “Các quỹ chủ động của nước ngoài đang rơi vào tình thế ‘cực chẳng đã’ mới phải xả hàng”.

Dữ liệu từ FIDT chỉ ra, từ tháng 3/2022 đến nay, hiệu suất hoạt động của các quỹ chủ động đang ở mức rất thấp, thường âm 25-30%. Do đó, cổ đông và các nhà đầu tư gây áp lực rút tiền khiến các quỹ chủ động buộc vào bán mạnh để tất toán cho họ. Việc nước ngoài rút ròng mạnh trong tháng 12 cũng phần nào cho thấy xu hướng này khi đây là thời điểm “chốt sổ” sau một năm.

Nhận định của chuyên gia FiinTrade và FIDT là hai trong số nhiều lý giải của các chuyên gia và đơn vị phân tích về xu hướng bán ròng của khối ngoại.

Trong báo cáo gần đây, Công ty quản lý quỹ SGI (SGI Capital) cho rằng khối ngoại bán ròng tập trung ở một số cổ phiếu là hoạt động cơ cấu danh mục do những nhìn nhận về rủi ro ở từng nhóm cổ phiếu hơn là rủi ro chung của toàn thị trường. Theo SGI Capital, những chỉ báo vĩ mô hiện đều ổn định và tích cực, không thể hiện những rủi ro mang tính hệ thống của Việt Nam.

Trả lời VnExpress trước đó, ông Đinh Minh Trí – Trưởng phòng Phân tích khối khách hàng cá nhân của Chứng khoán Mirae Asset (MASVN), lại cho rằng nhà đầu tư nước ngoài đang có xu hướng dịch chuyển dòng tiền chung: rút ròng ở khu vực mới nổi và cận biên để tăng giải ngân ở các thị trường phát triển khi họ tin vào sự tích cực của nền kinh tế Mỹ và triển vọng giảm lãi suất ngay đầu năm sau. Do đó, việc bán ròng không chỉ diễn ra ở thị trường Việt Nam mà còn được ghi nhận ở các nước trong khu vực như Trung Quốc, Hàn Quốc, Hong Kong, Thái Lan.

Trong khi đó, Công ty quản lý quỹ SSI (SSIAM) lý giải rằng, một phần lực bán ròng thời gian này đến từ các nhà đầu tư Thái Lan, liên quan đến chính sách thuế sẽ được áp dụng vào đầu năm 2024. Xứ chùa vàng sẽ áp thuế thu nhập cá nhân với khoản đầu tư nước ngoài lũy tiến giống như thuế thu nhập cá nhân của Việt Nam. Do đó, khối ngoại sẽ bán ra trước khi bắt đầu năm mới, sau đó có thể kỳ vọng dòng tiền quay trở lại.

Tất Đạt

Phiên giao dịch 15/12, nhà đầu tư nước ngoài giao dịch mạnh ở cả hai chiều khi mua vào gần 2.450 tỷ và bán ra gần 3.920 tỷ đồng. Tổng lại, chênh lệch bán và mua đạt hơn 1.470 tỷ đồng trên sàn HoSE. Đây là phiên thứ 13 liên tiếp, khối ngoại bán ròng và đạt mức cao nhất kể từ ngày 6/12.

Lũy kế 13 phiên, nhóm nhà đầu tư ngoại đã bán ròng hơn 7.860 tỷ đồng, cao hơn mức lũy kế của hai tháng 10 và 11 cộng lại.

Khối ngoại xả hàng mạnh nhất ở các mã HPG, SSI, DGC, VCB và FUEVFVND khi giá trị bán ròng đều trên trăm tỷ đồng. Từ đầu tháng đến nay, các mã kể trên cũng thường xuyên vào top bán ròng, ngoài ra còn có VHM, STB, VNM, MSN…

Nhà đầu tư nước ngoài đẩy mạnh giao dịch cũng giúp thanh khoản sàn HoSE nhích lên. Tổng giá trị giao dịch hôm nay đạt hơn 15.885 tỷ đồng, tăng hơn 1.200 tỷ đồng. Tuy nhiên đây vẫn là mức thấp khi thị trường đã có 6 phiên liên tiếp ghi nhận thanh khoản dưới 20.000 tỷ.

Về điểm số, VN-Index ghi nhận phiên giảm thứ ba liên tiếp. Chỉ số đại diện sàn HoSE gần như khoác sắc đỏ cả ngày, chỉ đi trên tham chiếu vài phút sau 14h nhờ thông tin tái cấu trúc nợ của Novaland kéo theo các cổ phiếu bất động sản tăng giá.

VN-Index chốt phiên ở 1.102,3 điểm, giảm gần 8 điểm. Tính chung tuần này, chỉ số đã giảm hơn 22 điểm.

Bình luận với VnExpress về động thái bán ròng của khối ngoại, ông Đinh Minh Trí – Trưởng phòng Phân tích khối khách hàng cá nhân của Chứng khoán Mirae Asset (MASVN), nói điều này không chỉ diễn ra ở thị trường Việt Nam mà còn được ghi nhận ở các nước trong khu vực như Trung Quốc, Hàn Quốc, Hong Kong, Thái Lan. Hiện tại, xu hướng dịch chuyển dòng tiền của nhóm này là tăng giải ngân ròng ở thị trường phát triển và lại rút ròng ở khu vực mới nổi – cận biên khi họ có niềm tin vào sự tích cực của nền kinh tế Mỹ và triển vọng giảm lãi suất ngay đầu năm sau.

Xu hướng rút ròng của khối ngoại đang duy trì ở mức cao cũng là một trong những nguyên nhân khiến dòng tiền tham gia thị trường thận trọng. Động thái của nhà đầu tư nước ngoài khiến nhà đầu tư cá nhân và cả nhà đầu tư lớn “ngại” tham gia trong ngắn hạn. Ngoài ra, thị trường giao dịch thận trọng còn do các khoản vay đáo nợ, đặc biệt ở nhóm bất động sản, đang tạo áp lực về dòng tiền và áp lực tâm lý chung khi vài doanh nghiệp chưa đảm bảo tài chính, phải xin giãn nợ trong bối cảnh doanh thu rất khó khăn.

“Thị trường có khả năng sẽ phân hóa và nhóm cổ phiếu mang câu chuyện thật sự tích cực, vượt trội so với mặt bằng chung mới có cơ hội”, chuyên gia MASVN nhận định.

Tất Đạt

Chỉ đạo trên được nêu tại Công điện tăng cường các giải pháp phát triển thị trường chứng khoán do Thủ tướng Phạm Minh Chính ký ngày 13/12. Việc rà soát dữ liệu nhà đầu tư nói chung sẽ thực hiện trước khi làm sạch dữ liệu tại các công ty chứng khoán.

Trước đó, người đứng đầu Chính phủ đã yêu cầu Ủy ban chứng khoán Nhà nước, đơn vị thuộc quản lý của Bộ Tài chính, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để làm sạch dữ liệu người tham gia giao dịch chứng khoán ngay trong tháng 11.

Thực tế, sau chuỗi tăng hàng trăm nghìn tài khoản mới mỗi tháng, lần đầu tiên thị trường chứng kiến việc giảm ròng số tài khoản lên tới hơn 377.000 trong tháng 10, theo số liệu từ Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC).

Cụ thể, trong tháng 10, chỉ có 167.659 tài khoản được mở mới nhưng số tài khoản đóng lên tới 545.386. Trong đó, 99% tài khoản đóng là tại Công ty chứng khoán MB (MBS). Ngoài MBS, chưa có thêm công ty chứng khoán nào chủ động công bố về kết quả rà soát.

Hiện số lượng tài khoản đến ngày 31/10 là hơn 7,45 triệu tại 76 công ty chứng khoán, trong đó 99,7% là tài khoản cá nhân. Từ đầu năm tới nay, số lượng tài khoản đóng có xu hướng tăng do quy định mỗi nhà đầu tư chỉ được mở 1 tài khoản tại mỗi công ty chứng khoán.

Việc mở tài khoản dễ dàng, không kiểm soát dẫn đến các đối tượng lợi dụng thuê, nhờ người khác đứng tên để mua bán, tạo cung cầu giả, đẩy giá lên cao, bán ra thu lợi bất chính. Điển hình như vụ án của ông Trịnh Văn Quyết và đồng phạm tại nhóm cổ phiếu “họ” FLC, hay Đỗ Thành Nhân và Chứng khoán Trí Việt tại nhóm cổ phiếu “họ” Louis, Nguyễn Đỗ Lăng và đồng phạm tại nhóm cổ phiếu “họ” Apec…

Tại công điện lần này, Thủ tướng đánh giá thời gian tới, thị trường tài chính – tiền tệ quốc tế có nhiều biến động phức tạp, khó dự báo, ảnh hưởng đến thị trường vốn, tiền tệ, thị trường chứng khoán.

Để thị trường phát triển an toàn và minh bạch, Thủ tướng yêu cầu sớm có giải pháp nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi. Tiến trình này nhằm giúp thị trường thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, các quỹ đầu tư tổ chức.

Hiện 2 tổ chức xếp hạng thị trường là MSCI và FTSE Russell xếp Việt Nam vào Nhóm 3 – thị trường cận biên. Riêng FTSE Russell đưa Việt Nam vào danh sách nhóm chờ nâng hạng lên Nhóm 2 – thị trường mới nổi. Tại kỳ đánh giá tháng 9, FTSE Russel tiếp tục giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp.

Ngoài ra, Bộ Tài chính phải giám sát chặt diễn biến trong nước và quốc tế, các dòng vốn ra vào thị trường, không để xảy ra rủi ro, mất an toàn. Bộ này đồng thời rà soát chính sách, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm, tăng cường chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán, nâng cao hiệu quả hoạt động của các thành viên thị trường, các công ty chứng khoán, quản lý quỹ.

Việc đa dạng hóa nhà đầu tư cũng được người đứng đầu Chính phủ lưu ý theo hướng thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp, các quỹ. Với các nhà đầu tư cá nhân, ông yêu cầu cơ quan quản lý phải chủ động cung cấp thông tin, đào tạo kiến thức tài chính – chứng khoán.

Bộ Công an được giao phối hợp với Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có giải pháp ngăn chặn, phòng ngừa và xử lý nghiêm các hành vi tấn công mạng, xâm nhập, lừa đảo, chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư trong giao dịch chứng khoán trên không gian mạng.

Phương Dung

Thanh khoản sàn HoSE đi lùi ba phiên liên tiếp khi đạt gần 14.000 tỷ đồng. Mức trên giảm hơn 670 tỷ so với phiên hôm qua. Trong đó, giá trị giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài đi lùi ở cả hai chiều mua và bán.

Hôm nay, nhóm này bán ròng khoảng 307,6 tỷ đồng, chủ yếu tập trung ở quỹ FUEVFVND và các cổ phiếu MSN, VNM. Đây là phiên thứ 10 liên tiếp, khối ngoại ưu tiên xả hàng với mức bán ròng lũy kế gần 5.500 tỷ đồng, vượt giá trị bán ròng trong tháng 10 và tháng 11. Riêng phiên giao dịch 5/12, nhóm này đã xả hàng hơn 1.555 tỷ đồng, cao nhất kể từ giữa tháng 1.

Tuy nhiên, chênh lệch giữa chiều bán và mua trong phiên hôm nay đã thu hẹp khi giảm gần 30% so với hôm qua. Con số này cũng ở mức thấp nhất trong chuỗi 10 phiên bán ròng của khối ngoại.

Thanh khoản sụt giảm, nhà đầu tư nước ngoài xả hàng trong khi thị trường tiếp tục cải thiện điểm số. VN-Index mở cửa trong sắc xanh và diễn biến khá tích cực. Đến gần 11h, chỉ số này lùi về dưới tham chiếu cho đến đầu giờ chiều. Sau nhiều đợt rung lắc, VN-Index thoát được đà giảm để đóng cửa ở 1.127,6 điểm, tích lũy hơn 2 điểm so với hôm qua.

Nhóm công nghệ thông tin, dẫn đầu là FPT, trở thành những cổ phiếu có chỉ số ngành tăng mạnh nhất. Theo sau là các mã của ngành thép, ngân hàng. Ở chiều ngược lại, các cổ phiếu thực phẩm và đồ uống, xây dựng lại tác động xấu đến chỉ số chung.

Toàn sàn HoSE có 248 mã tăng giá, không chênh lệch nhiều so với 222 mã giảm. Theo Chứng khoán Vietcombank (VCBS), thị trường vẫn duy trì được nhịp tích lũy nhưng có sự phân hóa, tăng – giảm đan xen giữa các nhóm ngành.

Tất Đạt